Άρθρο της Ειρήνης Ραϊδη, Ψυχολόγου , Ειδικευμένης στη Συστημική Ψυχοθεραπεία
Πανελλήνιες 2023. Ενδοσχολικές εξετάσεις. Εξετάσεις εαρινού εξαμήνου για τους φοιτητές. Εξετάσεις για πτυχία ξένων γλωσσών. Προαγωγικές εξετάσεις για τους μαθητευόμενους μουσικούς, χορευτές, αθλητές.
Ο τελευταίος μήνας της άνοιξης και η αρχή του καλοκαιριού είναι συνυφασμένα με τις εξετάσεις. Συμπίπτει με το τέλος των μαθημάτων και της σχολικής χρονιάς και είναι η τελευταία «πρόκληση» και δυσκολία για να ξεκινήσουν αμέσως μετά οι πολυπόθητες καλοκαιρινές διακοπές.
Όλοι οι νέοι που συμμετέχουν, ειδικά αυτοί που έχουν προσπαθήσει και κοπιάσει όλη τη σχολική χρονιά, νιώθουν τα πρώτα έντονα «τσιμπήματα» άγχους από το Μάρτη. Νιώθουν την κούραση της προσπάθειας, φοβούνται μήπως δεν πετύχουν το ποθητό αποτέλεσμα και απογοητεύσουν τον εαυτό τους και τους δικούς τους. Άπειρες ώρες διαβάσματος και προσπάθειας, προετοιμασία και αναμονή, επένδυση μεγάλων ποσών στα φροντιστήρια και τις σπουδές από τους γονείς, προσδοκίες και ελπίδες…. Πολλές ελπίδες….
Οι περισσότεροι θα συμφωνήσουμε, πως μετά από χρόνια, οι εξετάσεις δεν είναι παρά μόνο μια ανάμνηση και όχι η πιο δύσκολη στιγμή της ζωής, για τους περισσότερους από εμάς τουλάχιστον. Σίγουρα ήταν μια μεγάλη πρόκληση, αλλά η ζωή έχει πολλές δυσκολίες ούτως ή άλλως για να σταθούμε στις εξετάσεις που δώσαμε στην εφηβεία. Για τους νέους όμως είναι μια τεράστια πρόκληση, ίσως το πρώτο μεγάλο «εμπόδιο» της ζωής τους που πρέπει να υπερπηδήσουν. Η ευκαιρία τους να αποδείξουν τι αξίζουν, την ικανότητά τους να πετυχαίνουν τους στόχους τους. Και κάπου εκεί ξεκινά η ανασφάλεια και το άγχος να κάνουν την εμφάνισή τους. Δυσκολία στον ύπνο, αλλαγές στις συνήθειες φαγητού, κλάματα, ευερεθιστότητα, ανησυχία, αρνητικές σκέψεις, απογοήτευση, ψυχοσωματικά συμπτώματα, κρισούλες πανικού στους πιο ευαίσθητους…. Αρνητικές σκέψεις όπως « θα πατώσω», «δε θυμάμαι/δεν ξέρω τίποτα», «θα αποτύχω», «θα τα παρατήσω!» είναι συχνές και οδηγούν σε ένα φαύλο κύκλο άγχους και απογοήτευσης. … Ψυχραιμία! Είναι λογικό να περνάνε από το μυαλό όλες αυτές οι σκέψεις, αλλά είναι επιλογή αν θα παραμείνει κανείς σε αυτές και θα επηρεαστεί ψυχολογικά και σωματικά ή θα δει την όλη κατάσταση σαν πρόκληση και ευκαιρία να πάει παρακάτω.
Μερικές συμβουλές:
- Αναγνωρίζω την κούραση και το άγχος και επιλέγω συνειδητά να μη με ορίσουν.
- Αντικαθιστώ τις αρνητικές σκέψεις με θετικές (άλλωστε για το θετικό αποτέλεσμα δεν έχω προσπαθήσει όλη τη χρονιά?) όπως: «θα πετύχω. Αυτό θέλω και αυτό θα προσπαθήσω», «είμαι κουρασμένος αλλά έχει μείνει λίγο ακόμη και μπορώ να το αντέξω», «μπορεί κάποιες στιγμές να νιώθω ότι δε θυμάμαι τίποτα, αλλά ξέρω πολύ καλά πως όσα διάβασα είναι στο μυαλό μου».
- Προσπαθώ να κοιμάμαι καλά, να τρώω σωστά, να πηγαίνω βόλτα όταν το έχω ανάγκη, να μιλάω με τους φίλους μου και να μοιράζομαι την αγωνία μου, να συνεχίζω το πρόγραμμα με το διάβασμα και τα μαθήματά μου κι αν κάποια στιγμή νιώθω πως με πιάνουν οι «μαύρες» μου, να με δικαιολογώ και να μου υπενθυμίζω πως αυτό το συναίσθημα είναι δύσκολο, αλλά δεν θα κρατήσει πολύ και όλα θα πάνε καλά. Το παν είναι να νιώθει κανείς εντάξει με τον εαυτό του και την προσπάθεια που έχει καταβάλει.
- Οι εξετάσεις ορίζουν πολλά πράγματα, αλλά τη ζωή μας την ορίζουμε εμείς και μόνο εμείς.
- Φυσικά, αν νιώσουμε πως το άγχος μας ξεπερνάει και δεν μπορούμε να το διαχειριστούμε μόνοι μας, οφείλουμε να ζητήσουμε τη βοήθεια του ειδικού (ψυχολόγου) για να μην παγιωθεί μια αρνητική κατάσταση. Κι αν δεν το καταλαβαίνουμε εμείς πως έχουμε αυτή την ανάγκη, είναι δίπλα η οικογένειά μας για να το δει και να παρέμβει.
- Η προσήλωση στο στόχο και η σκέψη- ακόμη και η ονειροπόληση!- ότι έχουμε ήδη πετύχει, βοηθά πολύ. Το όραμα και η οι καθημερινές σκέψεις ότι έχουμε καταφέρει αυτά που θέλουμε, είναι βασικό στοιχείο για την επιτυχία.
Οι εξετάσεις στην ουσία, δεν είναι παρά ένα επιπλέον διαγώνισμα. Μπορεί να έχει βαρύτητα μεγάλη, αλλά είναι στην ουσία κάτι παρόμοιο με αυτά που έχουμε κάνει όλη τη χρονιά.
Οι εξετάσεις είναι μια τεράστια πρόκληση, δε διαφωνώ, αλλά και μια τεράστια ευκαιρία: να προετοιμαστούμε για τη ζωή.
Είτε πετύχουμε το στόχο είτε το προσπαθήσουμε σθεναρά, άσχετα από το αποτέλεσμα, πρέπει να το δούμε ως μια νίκη. Άλλωστε η ζωή έχει πάντα κάποιο σχέδιο… ποιος ξέρει? Ίσως και καλύτερο….!
