«Εδώ στου δρόμου τα μισά…»
Άρθρο της Ειρήνης Ραϊδη, Ψυχολόγου , Ειδικευμένης στη Συστημική Ψυχοθεραπεία
«Εδώ στου δρόμου τα μισά, έφτασε η ώρα να το πω, άλλα είναι εκείνα που αγαπώ, για αλλού για αλλού ξεκίνησα.
Στ’ αληθινά στα ψεύτικα, το λέω και το ομολογώ σαν να ΄μουν άλλος κι όχι εγώ μες στη ζωή πορεύτηκα.
Όσο κι αν κανείς προσέχει, όσο κι αν τα κυνηγά, πάντα πάντα θα ΄ναι αργά, δεύτερη ζωή δεν έχει.»
Από την ποιητική συλλογή «Τα Ρω του έρωτα» (1972) του Οδυσσέα Ελύτη, με τίτλο «Το παράπονο».
Το ποίημα αυτό έγινε ευρέως γνωστό ως τραγούδι, που ερμήνευσε καταπληκτικά η Ελευθερία Αρβανιτάκη.
Αυτοί οι συγκλονιστικοί στίχοι, συνοψίζουν τέλεια κατά την ταπεινή μου άποψη, την κρίση μέσης ηλικίας, που όλοι λίγο πολύ περάσαμε, περνάμε ή θα περάσουμε κάποια στιγμή της ζωής μας.
Για πολλούς ανθρώπους, η μέση ηλικία είναι μια εποχή που οι σχέσεις και οι ρόλοι αλλάζουν. Μερικοί άνθρωποι μπορεί να χρειαστεί να αρχίσουν να φροντίζουν τους ηλικιωμένους γονείς τους, ενώ άλλοι μπορεί να αισθάνονται ότι τα παιδιά τους μεγαλώνουν πολύ γρήγορα. Σε άλλους, η μέση ηλικία μπορεί να είναι η αρχή μιας περιόδου τύψεων: «τελικά είχα δίκιο τότε για το τάδε θέμα? Ή μήπως τότε αδίκησα τον τάδε? Ή μήπως δεν επέλεξα σωστά? Ή τι θα γινόταν αν…».
Η μέση ηλικία μπορεί να είναι μια περίοδος τεράστιου προβληματισμού. Μπορεί οι άνθρωποι που διανύουν αυτή τη φάση της ζωής τους, να κοιτάξουν πίσω τα χρόνια τους και να αναρωτηθούν πώς θα ήταν η ζωή τους αν είχαν πάρει έναν διαφορετικό δρόμο, να μετανιώσουν που δεν επέλεξαν μια διαφορετική επαγγελματική πορεία ή δε δημιούργησαν μια ζωή που κάποτε ονειρευόντουσαν να ζήσουν. Άλλοι μπορεί να θυμηθούν τις πιο ευτυχισμένες μέρες στη ζωή τους και να θέλουν να τις αναβιώσουν. Το περιβάλλον τους μπορεί να βιώνει την αλλαγή τους ως μια παλινδρόμηση με τίτλο «Η ζωή που δεν έζησα»…
Το πέρασμα των χρόνων γίνεται πιο εμφανές από ποτέ κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, καθώς αρχίζουν σε μερικούς κάποια προβλήματα υγείας, ενώ άλλοι μπορεί να αρχίσουν να παρατηρούν μείωση των σωματικών τους ικανοτήτων. Ρυτίδες, άσπρα μαλλιά, τριχόπτωση, εμμηνόπαυση στις γυναίκες και έκπτωση της ομορφιάς, της σφριγηλότητας, μείωση αντοχών, κόπωση ψυχική και σωματική, θέματα στη σεξουαλική λειτουργία για τους άντρες και τις γυναίκες και σίγουρα υψηλότερα ποσοστά κατάθλιψης και χαμηλή αίσθηση ικανοποίησης από τη ζωή. Είναι μια περίοδος που εμφανίζονται ή επιδεινώνονται ψυχικές διαταραχές. Τα υπνωτικά, τα αγχολυτικά, τα αντικαταθλιπτικά καταναλώνονται σε υψηλά ποσοστά στη συγκεκριμένη ηλικιακή ομάδα.
Αν κάποιοι είναι επί χρόνια ή δεκαετίες σε επαγγελματική στασιμότητα ή σε ένα εργασιακό περιβάλλον που δεν τους εκφράζει, μπορεί να νιώσουν ότι είναι η τελευταία τους ευκαιρία να αλλάξουν ρότα. Ή ότι έχασαν κάθε ευκαιρία, οπότε πρέπει να αναζητήσουν το αντίβαρο σε κάποιον άλλο τομέα της ζωής τους. Μέσα σε αυτά τα πλαίσια είναι συχνό φαινόμενο η αναζήτηση εξωσυζυγικών σχέσεων, τα διαζύγια, η έναρξη σπουδών, η αλλαγή καριέρας, η αναζήτηση του εαυτού μέσω διαφόρων θεραπειών.
Όπως και να’ χει, η αίσθηση ότι βρίσκονται «στου δρόμου τα μισά» μπορεί να είναι αφορμή να αξιολογήσουν τη μέχρι τώρα πορεία τους, να αναρωτηθούν τι θα είχε γίνει ανέπαιρναν άλλο δρόμο, να αγχωθούν για να προλάβουν όσα δεν έχουν κάνει μέχρι τότε, να στενοχωρηθούν για όσα έχασαν οριστικά την ευκαιρία να κάνουν.
Απολογισμός, ανακεφαλαίωση, απογραφή γεγονότων και συναισθημάτων, αποτελέσματα και νέοι στόχοι.
Με εμπειρία, με σοφία, με ωριμότητα, με κίνητρο.
Ίσως η τελευταία ευκαιρία για ηρωικές εξόδους και ηρωικές αρχές- αν και ο άνθρωπος εξελίσσεται συνεχώς ως το θάνατό του και η ελπίδα χάνεται μόνο τότε…
